STANOWISKO nr 2/2009
Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie
z dnia 8 kwietnia 2009r.

w sprawie trybu przeprowadzania postępowań kontrolnych przez pracowników ZOWNFZ w gabinetach prywatnych oraz niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej prowadzonych przez lekarzy i lekarzy dentystów.

Wobec wątpliwości, co do trybu przeprowadzania czynności kontrolnych przez pracowników Zachodniopomorskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Szczecinie w gabinetach i nzoz-ch lekarzy i lekarzy dentystów, Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie wyraża następujące stanowisko:

Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97) zmieniła przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w szczególności w zakresie trybu i zasad przeprowadzania postępowań kontrolnych prowadzonych przez organy kontroli u przedsiębiorców tj. w szczególności zmieniając treść art. 77-81 ustawy.
Jak wynika ze znowelizowanych przepisów ww. ustawy, każda kontrola przedsiębiorcy,
a takimi są bez wątpienia lekarz i lekarz dentysta prowadzący gabinet lub niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, winna przebiegać przede wszystkim na podstawie przepisów rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2007 Nr 155 poz. 1095 ze zm.), a jedynie w sprawach w niej nieuregulowanych zastosowanie znajdują przepisy ustaw szczególnych takich jak chociażby ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135) – art. 77 ustawy.
Nieuzasadnione prawnie jest powoływanie się przez pracowników Wydziału Kontroli ZOW NFZ przy prowadzeniu postępowania kontrolnego u świadczeniodawców, będących lekarzami prowadzącymi niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej lub gabinety lekarskie wyłącznie na przepisy art. 64 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz przepisy aktu wykonawczego do ww. ustawy tj. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania kontroli przez podmiot zobowiązany do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 274, poz. 2723). Bezprawne jest więc zawiadamianie świadczeniodawcy w trybie przepisów ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia o zamiarze przeprowadzenia kontroli tj. z jednodniowym wyprzedzeniem lub w momencie podjęcia czynności kontrolnych.
Nie można zapominać, że z chwilą wejścia w życie znowelizowanych przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w części dotyczącej trybu i zasad przeprowadzania kontroli u przedsiębiorców, przepisy ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia w tym zakresie utraciły swoją moc prawną.
Wobec powyższego obecnie pracownik – kontroler zamierzający przeprowadzić kontrolę u świadczeniodawcy w zakresie, o którym mowa w art. 64 ww. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, winien przestrzegać w pierwszej kolejności przepisów ustawy o swobodzie działalność gospodarczej, a ta m.in. nakazuje organom kontroli zawiadamiania przedsiębiorcy o zamiarze przeprowadzenia kontroli, na co najmniej na 7 dni przed dniem przeprowadzenia czynności kontrolnych, nie zaś jak stanowi § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia najpóźniej w dniu podjęcia czynności.
Działanie, zatem, pracowników – kontrolerów Narodowego Funduszu Zdrowia, którzy stosują w dalszym ciągu przepis § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia, narusza dyspozycję normy art. 77 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, która wprost stanowi, iż kontrola przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach w niej określonych, a tylko w sprawach
w niej nieuregulowanych, zastosowanie znajdą przepisy ustaw szczególnych (nie zaś przepisy aktów wykonawczych, jakim jest bez wątpienia ww. rozporządzenie Ministra Zdrowia).
Stosowanie w pierwszej kolejności przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w przypadku kontroli przeprowadzanej u przedsiębiorcy, ma przede wszystkim zapewnić osobie kontrolowanej, czyli właścicielowi niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej czy gabinetu lekarskiego, prawo obecności przy dokonywaniu czynności kontrolnych
w prowadzonej przez niego firmie (art. 80 ww. ustawy). Nie ulega przecież wątpliwości, że
w przypadku gabinetów lekarskich i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, których właścicielem jest lekarz, lekarz dentysta – przedsiębiorca, za osobę kontrolowaną uważa się właśnie ww. lekarza. Tak, więc za działania nieuprawnione należy uznać wszczynanie i przeprowadzanie czynności kontrolnych przez pracowników Zachodniopomorskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Szczecinie, dokonywane z naruszeniem przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie jako instytucja stojąca na straży ochrony praw i interesów środowiska lekarskiego podejmuje niniejsze stanowisko wyrażając nadzieję, że Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia
w Szczecinie podejmie działania zmierzające do respektowania przez pracowników Oddziału przepisów powszechnie obowiązującego prawa, tak by przeprowadzane przez nich czynności kontrolne odbywały się z poszanowaniem prawa, bez jakichkolwiek nadużyć.

Sekretarz Okręgowej Rady Lekarskiej Przewodniczący Okręgowej Rady Lekarskiej
w Szczecinie w Szczecinie

dr n. med. Ewa Szpindor dr n. med. Mariusz Pietrzak